Yerüstü suları nelerdir? Yer üstünde bulunan su kaynakları nasıl oluşur, özellikleri, akarsular, göller, denizler hakkında bilgi.
Yerüstü Suları
Akarsular – Denizler
Yeryüzündeki sular sürekli dünüşüm halindedir. Akarsular, bu dönüşümün bir parçasıdır. Yağışlarla yeryüzüne inen, kar ve buzulların erimesiyle açığa çıkan ve kaynaklar yolu ile yeryüzüne ulaşan suların bir oluk içerisinde akışa geçmesiyle akarsular meydana gelir.
Yağışlı bölgelerde akan, ya da kaynaklarını yağışlı bölgelerden alan bir çok büyük akarsular, iç bölgelerden geçtikten sonra denize dökülürler. Buna göre, akarsuların denize ulaşabildikleri bölgelere denize akışı olan bölge ya da dışa akışlı bölge denir.
Aşağıdaki tabloda akışlı bölgelerin karalara ve sularını boşalttıkları denizlere göre dağılışları görülmektedir:
Denizler | Avrupa ve Asya |
Afrika | Avustralya | Kuzey Amerika | Güney Amerika | toplam |
Atlas okyanusu | 19,4 | 14,9 | – | 14,4 | 16,3 | 65 |
Büyük okyanusu | 9,4 | – | 0,6 | 4,5 | 1 | 15,5 |
Hint okyanusu | 7,4 | 5,4 | 2,9 | – | – | 15,7 |
Toplam | 36,2 | 20,3 | 3,5 | 18,9 | 17,3 | 96,2 |
Bir takım akarsular da vardır ki, bunlar karaların iç bölgelerinde az ya da çok uzun boylu olarak akar, ancak denize ulaşamazlar. Böyle akarsuların bulundukları bölgeye içe akışlı bölge denir, içe akışlı bölgeler hemen hemen bütün karalarda vardır. Ancak Asya’nın iç bölgeleri ile İran’da, Avusturalya’da, Afrika’da geniş yer tutar.
Göller
Karalar üzerinde çeşitli nedenlerle oluşan çanaklarda birikmiş ve denizlerle doğrudan bağlantısı olmayan durgun sulara göl denir.
Göllerin alanı, göl sularının seviyesine göre değişir. Göller, selenmenin fazla olduğu dönemde yükselerek daha fazla karayı işgal eder. Böylece göl alanı büyür. Göl seviyeleri, iklim ve beslenme kaynaklarına göre farklılık gösterir.
Kurak bölgelerde seviye değişimi fazla iken yağışlı bölgelerdeki dışa akışlı göllerde seviye değişimi daha azdır.
Göller, yeryüzünde çok düzensiz olarak yayılmıştır. Bazı bölgelerde göller çok sayıda topluluklar yapacak şekide bir araya gelmiş, bazı bölgelerde yalnızca tek tek ve birbirinden uzak göller yer tutmuş, bazı bölgeler ise gölden yoksun kalmıştır. Topluluklar halinde bulunan göllere göller yöresi denilmektedir.
Yeryüzünde belli başlı göller yöresi;
**Baltık denizi çevresi
**Doğu Afrika
**Türkiye’de Antalya bölümünün kuzeyi
Göl adı | Bulunduğu yer | Alanı (km2) |
Hazar | Azerbaycan-İran-Rusya-Kazakistan-Türkmenistan | 371000 |
Mişigan | Kanada – ABD | 117600 |
Superior | Kanada – ABD | 82100 |
Viktorya | Kenya-Tanzanya-Uganda | 69500 |
Aral | Kazakistan-Özbekistan | 40000 |
Tanganikan | Burundi-Tanzanya-Kongo | 32900 |
Büyük Ayı | Kanada | 31328 |
Baykal | Rusya | 30500 |
Malavi | Tanzanya – Malavi – Mozambik | 29600 |
Büyük Esir | Kanada | 28570 |
2 yorum
TEŞEKÜRLER PROJEM İÇİN YARADI
Teşekkürler ödevini yapabildim ????