Aryalar kimlerdir? Nerede ve ne zaman yaşamışlardır? Aryalar ile ilgili bilgi.
Hint-Avrupa dilini ve bu dilden olma dilleri konuşan veya eskiden konuşmuş olan kavimlerin hepsine birden verilen addır. Ayrıca, Asya ve Avrupa’daki Beyaz ırk mensuplarının bir kısmı bu adla anılır. Ancak, bu durum bazı karışıklıklara yol açmış ve bu ad zaman zaman yanlış kullanılmıştır.
XVIII. yüzyılın sonlarında Sanskrit ve Zenci dilleri Avrupa’da bilinmeye başlanmıştı. 1756’da, Sanskritçe, Yunanca, Latince, Almanca ve Keltçe arasında çok büyük ilgiler olduğu anlaşıldı. Zend dilinin ise Sanskritçe ile büyük bir yakınlığı vardı. Bu durum anlaşılınca, yapılan incelemeler Asya ve Avrupa dillerinden büyük bir kısmını içine alan bir dil ailesinin varlığını gösterdi. Avrupa’da, bu büyük ailenin dışında kalan başlıca diller, Baskça, Macarca, Fince ve Türkçe’dir.
Aryalar’ın tarih öncesi zamanlardan beri Avrupa’ya gelmeye başlamış olması mümkün görülmektedir. Hatta Asya’dan göçenlerin Avrupa’ya sadece dil bakımından değil, yaşayış bakımından da etki yaptıkları sanılmaktadır. Cilalı Taş ve Tunç çağlarında gelişen aletleri Avrupa’ya getirenler Asya’dan göçen bu Beyaz ırktır. İlim adamları bunların İlk Aryalar olduğunu sanıyorlar. Ancak, bu ilkel Aryalar’ın karakterleri üzerinde bir fikir birliği meydana gelmemiştir.
Öte yandan, bazı bilginler bu Asyalı Beyaz ırkı Avrupa’da Germenler’in, bazıları da Latinler’in temsil ettiğini ileri sürer. Gerçek olan bir şey varsa o da şudur ki bugünkü Batı kavimlerinden hiçbirinin doğrudan doğruya ilkel Aryalar’a bağlanamayacağıdır.
Bu dili konuşan bazı Batı milletleri Aryalar sözünü bir asalet ifade etmek maksadıyla kendileri için kullanmışlardır. Bazı bilginler aslında doğrudan doğruya bir Hint-Avrupa kökünden geldiği bilinen Hintlilerle İranlılar’dan başka kavimlerin bu deyimi kullanmaya hakları olmadığını ileri sürmektedir.
Arya dilinin en eski belgelerine Mezopotamya ve Suriye’de rastlanmıştır. Bunların tarihi M. Ö. 1760 yılına kadar uzanır. Arya Dilleri Hint-Avrupa ailesinin «Satem» grubuna girer.
